Pijn tijdens de bevalling

Er wordt veel gesproken over pijn tijdens de bevalling. Het is iets wat iedere vrouw op haar eigen manier beleeft, er is dus niet te zeggen hoeveel pijn je preciés zult ervaren. Natuurlijk zou je de pijn liever niet voelen, maar bij een natuurlijke bevalling is het onvermijdelijk om te ervaren.

Het is eigenlijk ook logisch dat je dit pijnlijke, ongemakkelijke en sterke gevoel ervaart: al je spieren in je baarmoeder en je buik zijn harder dan ooit aan het werk, en je geboortekanaal rekt tot het uiterste op om je baby geboren te laten worden. De meeste vrouwen ervaren pijn in de onderbuik, onderrug en in de bovenbenen. Tijdens het persen kan ook je vagina pijn doen.

Functie van pijn tijdens de bevalling

De pijn tijdens de bevalling heeft wel een functie. Pijn zet ons namelijk aan tot actie, en de pijnprikkel gaat naar de hypofyse in de hersenen, het orgaan wat oxytocine produceert. Die oxytocine is een natuurlijke pijnstiller, waardoor uiteindelijk de pijn op een natuurlijke manier wordt verlicht terwijl je lichaam het harde werk kan doen. De oxytocines en endorfines kunnen echter alleen goed hun werk doen als jij vertrouwen hebt, jezelf kunt overgeven en zo min mogelijk angst hebt.

Pijn in de verschillende bevallingsfases

Hoeveel pijn doet de bevalling in de verschillende fases van de bevalling?

• Indalingsfase: dit is nog niet echt een fase van de bevalling, je baby kan namelijk al beginnen met indalen vanaf de 30 weken zwangerschap. Dat kan zorgen voor harde buiken of indalingsweeën, die een beetje voelen als menstruatiekrampen en nauwelijks echt pijn doen.

• Ontsluitingsfase: de ontsluitingsfase wordt gekenmerkt door ontsluitingsweeën, waarbij de baarmeodermond steeds verder open gaat. Dit wordt ontsluiting genoemd, en kan al als pijnlijk worden ervaren. De ontsluitingsweeën in de beginfase zijn nog onregelmatig, maar wel al stukken sterker dan voorweeën of harde buiken. Hieraan kun je dus herkennen dat de bevalling echt is begonnen.

Naarmate de bevalling vordert zullen de weeën steeds sneller op elkaar komen: om de 4 tot 5 minuten, en later om de 2 tot 3 minuten. Ze worden ook steeds pijnlijker, alhoewel veel vrouwen er nog goed mee overweg kunnen gaan met de juiste ademhalingstechnieken.

Aan het einde van de ontsluitingsfase is het moment waarop veel vrouwen zeggen: geef mij maar pijnstilling. De laatste centimeters ontsluiting zijn dan ook vaak het zwaarst en het pijnlijkst, want de weeën komen snel achter elkaar en zijn erg sterk. In de juiste bevalhoudingen en met ademhalingstechnieken zou je het echter kunnen redden zonder medische pijnstilling.

• Uitdrijvingsfase: De uitdrijvingsfase wordt gekenmerkt door persweeën: hiermee zal je je baby uitdrijven. Tijdens deze fase voelen vrouwen vaak opeens weer de moed en kracht om verder te gaan, en zal ook de persdrang komen. Daar kan je op een bepaald moment niet meer tegenin gaan, en zal je wel mee moeten persen. Dat voelt in eerste instantie alsof je erg naar de wc moet, maar naarmate je baby verder daalt zal het meer pijn doen.

Wanneer het hoofdje zichtbaar wordt bij de vagina, is er meestal sprake van een ontzettend branderig gevoel (de ring of fire). Dat kan voelen alsof je uit elkaar scheurt, terwijl dat het weefsel is dat aan het meerekken is. Pers hier niet te hard zodat je ook niet uitscheurt, maar laat je baarmoeder het werk doen om je baby uit te drijven terwijl je je vagina de mogelijkheid geeft om mee te rekken. Hoewel dit pijn kan doen, voelen de meeste vrouwen een ontzettende oerkracht tijdens de persfase om door te gaan. Je hebt je baby immers bijna in je handen!

• Nageboorte: nadat je baby is geboren, moet de geboorte van de placenta plaatsvinden. Dit wordt ook wel de nageboorte genoemd. Enkele minuten tot een half uur na de bevalling zal je vanzelf nageboorteweeën voelen, waarmee je eens of een paar keer krachtig kunt persen om je placenta geboren te laten worden. Dat voelt iets minder heftig als bevallingsweeën, maar het kan nog steeds onprettig voelen.

• Naweeën: om je baarmoeder de dagen na de bevalling weer terug te laten krimpen naar het originele formaat, zal je naweeën hebben. Hiermee worden ook alle bloedstolsels uit je baarmoeder meegenomen, dus het heeft een belangrijke functie. Naweeën kunnen als een erg stekende, nare, intense pijn worden ervaren, vooral bij een tweede of volgende bevalling. Sommige vrouwen vinden het erger dan de bevalling zelf! De intensiteit neemt meestal na 3 tot 4 dagen af.

Natuurlijke pijnstilling

Je lichaam maakt zelf de beste natuurlijke pijnstilling aan tijdens de bevalling: namelijk oxytocine en endorfine. Hiermee gaat de pijn niet weg, maar wordt het wel draaglijker en is een natuurlijke bevalling mogelijk. Daarnaast kun je verschillende ademhalingstechnieken en bevalhoudingen proberen om de weeën op te vangen, kun je je partner vragen je te masseren en kun je een muziekje opzetten om je over te geven aan de bevalling.

Daarnaast bestaat er ook nog een TENS-apparaat: hiermee krijg je kleine elektrische stroomstoten om je daarmee af te leiden van de bevallingspijn. Ook het warme water van een badbevalling kan de pijn wat verzachten, of met behulp van Virtual Reality.

Medische pijnstilling

Natuurlijk kun je in het ziekenhuis ook gebruik maken van medische pijnstilling. Hieronder vallen bijvoorbeeld de ruggenprik, lachgas, pethidine en remifentanil. Hier lees je meer over de mogelijkheden van medische pijnstilling in het ziekenhuis.