Wat is een fopspeen precies?

Een fopspeen is dus een speen zonder fles, waar je baby op kan zuigen om zo rustig te worden. Een fopspeen is meestal gemaakt van siliconen of rubber, en aan het uiteinde is er een plastic schildje om te voorkomen dat je kindje de speen inslikt. Voor veel ouders is een speen de ideale oplossing om een baby in slaap te krijgen of rustig te krijgen.

Je hebt fopspenen in allerlei soorten, kleuren en maten. Zo heb je de speen in de kersvorm (in de vorm van de tepel) en is er een dentalspeen (met een platte, schuin aflopende vorm). Daarnaast bestaat er ook een speen met knuffeltje, waardoor de speen minder snel uit de mond zal vallen en je kindje kan hem zelf weer pakken.

Voor- en nadelen van een speen

Voordelen van een fopspeen

• Hulp bij slapen. Veel baby’s kunnen nog niet uit zichzelf in slaap vallen. Hier kan een fopspeen dan erg goed bij helpen. Het ontspannende effect van het zuigen op een speentje is voor je baby een uitstekende trigger om gemakkelijk in slaap te vallen. Een speentje erbij pakken, in plaats van wiegen of zingen, is dan ook een relatief gemakkelijke manier om je baby tot rust of in slaap te krijgen .
• Speentje voor de troost. Een speentje kan je baby veel comfort en troost bieden als je kindje zich verdrietig of onrustig voelt, door bijvoorbeeld oververmoeidheid of krampjes. Maar ook wanneer je kindje honger heeft maar het nog geen tijd is voor een voeding.
• Rust voor ouders. Een rustige baby brengt natuurlijk ook meer rust voor ouders. Een speentje kan hiervoor zorgen. Dat is vooral fijn als je in moeilijke situaties een gemakkelijke oplossing nodig hebt om je baby stil te krijgen, bijvoorbeeld op openbare plekken. Dan kan je kindje even tot rust komen met een fopspeen, wat voor de ouders ook even een rustmomentje biedt en de mogelijkheid om te reflecteren op wat je kindje nu echt nodig kan hebben.
• Beter dan duimzuigen. Een fopspeen is misschien niet perfect, maar het is nog altijd beter dan duimzuigen. Dumizuigen heeft namelijk gevolgen voor het volwassen gebit, en met een speentje is dit tijdelijk. Een fopspeen leer je ook makkelijker weer af.
• Minder kans op wiegendood. Het is bewezen dat een fopspeen de kans op wiegendood verkleint. Dat komt doordat het zuigen van de baby de mond- en kaakspieren stimuleert, waardoor de luchtwegen gemakkelijker vrij blijven. Daarnaast is het minder waarschijnlijk dat je baby op zijn mond en neus tegen het matras aan komt te liggen.
• Stimuleert zuigreflex bij te vroeg geboren baby’s. In ziekenhuizen wordt aan te vroeg geboren baby’s vaak een fopspeen aangeboden om de zuigreflex te stimuleren. Zo wordt de zuigbehoefte bevredigt ondanks dat de baby wordt gevoed met sondevoedingen. Ook kan dit de stress van te vroeg geboren baby’s in een ziekenhuis verminderen.

Nadelen van een fopspeen

• Teruglopende melkproductie. Als je kindje graag vaak aan de fopspeen zuigt en ook borstvoeding krijgt, kan dit zorgen dat het ten koste gaat van zijn tijd aan de borst. Hierdoor kan jouw melkproductie afnemen. Het is daarom altijd aan te raden dat als je borstvoeding geeft, een fopspeen te gebruiken wanneer je baby de zuigtechniek aan de borst goed onder de knie heeft en de melkproductie goed op gang is gekomen. Dat is meestal het geval na ongeveer een maand borstvoeding te hebben gegeven.
• Zuigverwarring. Voor baby’s die borstvoeding krijgen kan een fopspeen verwarrend zijn. De zuigtechniek die baby’s gebruiken voor een speen is namelijk heel anders, en deze techniek werkt niet voor het zuigen van melk aan de borst. Hierdoor kan er geen melk uit de borst komen en kan je baby de borst gaan weigeren. Ook hierom is het belangrijk minimaal een maand te wachten met het introduceren van een fopspeen, zodat je kindje eerst de zuigtechniek aan de borst goed onder de knie heeft.
• Afleren van de speen. Er komt een moment waarop je je kindje de speen weer wilt afleren. Dit gaat bij sommige kindjes gemakkelijk, maar het kan ook moeilijker verlopen en het kan zijn dat je kindje maar geen afstand van zijn speentje wilt doen.
• Kaken en tanden. Het langdurig zuigen aan een fopspeen kan de stand van de tanden en kaak beïnvloeden. Dat is dan vooral te zien bij het melkgebit, maar gelukkig niet meer bij volwassenengebit. Als je kindje op tijd stopt met het speenzuigen (voor het tandjes wisselen), dan blijft het risico op gebitsproblemen als volwassene erg klein.

Is een fopspeen dus wel of niet een goed idee?

Het hangt helemaal af van hoe je de voordelen tegen de nadelen afweegt of het gebruiken van een fopspeen voor jou en je baby een goed idee is. Er zijn meer voordelen dan nadelen, maar vooral voor borstvoedende moeders kan het erg meespelen dat een fopspeen problemen met borstvoeding kan veroorzaken. Met flesgevoede baby’s is dit verder geen probleem.

Voor veel ouders is het ook een groot nadeel dat er een kans bestaat dat je kindje zijn fopspeen moeilijk zal willen loslaten als het daar tijd voor is. Dan mist er opeens dat hulpmiddel om te kalmeren, wat voor een korte periode voor onrust bij je kindje kan zorgen. Dit gaat bij het ene kindje makkelijker dan bij het andere.

Tips voor goed en veilig gebruik van een fopspeen

Deze tips kunnen je helpen bij het op een juiste manier gebruiken van een fopspeentje:

• Beperk het gebruik zoveel mogelijk. Gebruik een fopspeen het liefste enkel als hulpmiddel om je baby in slaap te laten vallen, niet om de hele dag door in zijn mondje te hebben. Dat blijft het kalmerende effect ook het grootst en raakt je kindje niet ‘verslaafd’ aan het speenzuigen.
• Stop op tijd met de speen. In ieder geval voordat je kindje begint met wisselen van zijn melktandjes, om zo gebitsproblemen als volwassene te voorkomen.
• Controleer de spenen. Als er gaatjes of scheurtjes te zien zijn in de fopspeen, is het tijd voor een nieuwe. Doe dit het liefst iedere 6 weken. Losschietende stukjes kan namelijk voor verstikkingsgevaar zorgen.
• Houd de speentjes schoon. Dat doe je door de speentjes regelmatig uit te koken of hem te steriliseren met een magnetron sterilisator. Doe dit in de eerste 8 weken na de geboorte het liefst dagelijks.
• Kijk uit met accessoires. Kettingen en koorden kunnen voor baby’s die ermee slapen erg gevaarlijk zijn en voor verstikkingsgevaar zorgen.
• Speen uit mond tijdens slapen. Als je kindje eenmaal in slaap is gevallen, haal dan het liefste het speentje uit zijn mond.

Wat zijn jouw ervaringen met het gebruiken van een fopspeen voor je baby, of wat zijn je verwachtingen? Laat het ons weten in een reactie!