Dag lieve zwangere!
Je hebt vandaag officieel de helft van de zwangerschap erop zitten. Hopelijk bevalt het tweede trimester je goed en geniet je van de groeiende buik. Voor de meeste dames is in de laatste weken de buik opeens exponentieel gegroeid en is deze nu echt niet meer te missen. Jouw baby is nu ongeveer 25 centimeter lang en ongeveer 300 gram zwaar!
Voelen van bewegingen
Je begint mogelijk ook al wat bewegingen te voelen. Dit kan heel erg verschillen per zwangere en per zwangerschap. Zo voelen mama’s die zwanger zijn van een 2e/3e/4e enz. kindje vaak al iets eerder de bewegingen dan mama’s die zwanger zijn van een 1e kindje. Daarnaast kan het verschil maken waar de placenta ligt. Ligt deze aan de voorkant van de baarmoeder dan kunnen bewegingen niet of nauwelijks voelbaar zijn. Naarmate de schopjes sterker worden (rond 24 weken) zul je wel wat bewegingen aan de zijkanten van de buik kunnen voelen of juist onder en boven in de buik.
Wat is voldoende beweging?
- Vanaf 24 weken willen we graag dat je minimaal één keer per dag een beweging voelt. Dit mag een schuif- of schopbeweging zijn. Probeer vanaf deze termijn te onderzoeken of jouw baby beweegt in een patroon en wat dit bewegingspatroon is. Is jouw baby ’s ochtends vaak actief of juist ’s avonds als je in bed ligt? Geen zorgen als jouw baby geen patroon heeft en compleet willekeurig beweegt gedurende de dag! Je bent niet de enige ????
- Vanaf 28 weken zal het kleintje in de buik wel een aantal keer per dag gaan bewegen. De schopjes worden krachtiger en zijn soms zelfs van buitenaf te zien. We hebben het liefst dat je de baby nu ieder dagdeel (ochtend, middag en avond) voelt bewegen. Dit is echter geen strenge regel. Het belangrijkste is dat jouw baby zijn eigen patroon volgt. Is jouw baby ’s ochtends vrij rustig maar overdag en in de avond ontzettend druk, dan is dit geen reden tot zorgen, zolang hij of zij maar in zijn eigen patroon beweegt.
- Tot ongeveer de 32e week van de zwangerschap neemt het aantal bewegingen toe. In de laatste weken en rond de uitgerekende datum kunnen de bewegingen anders en minder krachtig worden. Dit komt doordat je baby minder ruimte heeft. Veel vrouwen ervaren 'schuiven' in hun buik. Je baby blijft wel even vaak bewegingen maken. Het blijft daarom belangrijk dat je je baby regelmatig voelt. Let op: Sommige baby’s zijn druk en andere rustig. Dit kan per zwangerschap verschillen. Zorg ervoor dat je vertrouwd raakt met de bewegingen van jouw baby. Hier zijn een aantal tips voor als je de baby minder voelt bewegen dan je gewend bent:
Tips voor als je baby minder voelt bewegen:
1 Lees de folder door over de bewegingen van de baby. Deze krijg je bij de 22 weken controle. 2 Ga twee uur op je linkerzij liggen. 3 Leg je handen op de buik en probeer te focussen op bewegingen. Je mag hierbij best de baby een beetje ‘plagen’ door zo nu en dan eens een zetje te geven tegen de buik (voorzichtig natuurlijk). 4 Eet of drink iets zoets. Een sugar-rush kan de baby soms wat actiever maken. Pas hiermee op indien je bent gediagnosticeerd met een zwangerschapsdiabetes! 5 Bel de verloskundige als de bewegingen daarna alsnog niet zijn wat je gewend bent of al eerder als je je echt zorgen maakt over de gezondheid van de baby.
De 22 weken prik
Hier hebben wij je bij de 16 weken controle wat informatie over meegegeven en dit heb je mogelijk al eens doorgelezen. Bij deze nog een beknopte samenvatting over waarom de 22 weken prik wordt geadviseerd. Let op: de 22 weken prik wordt in Nederland aan alle zwangeren geadviseerd, maar is niet verplicht. Je hebt hierin volledige keuzevrijheid.
Wat is het?
De 22 weken prik is een vaccinatie tegen difterie, kinkhoest en tetanus (de DKT-prik). De kinkhoestvaccinatie bestaat enkel in deze combinatie vaccinatie en kan niet los worden gegeven. Kinkhoest is hierin voor de zwangere vrouw de belangrijkste ziekte om antistoffen voor aan te maken. Kinkhoest is namelijk nog niet zo ‘uitgeroeid’ als dat difterie en tetanus zijn en komt daarom nog regelmatig voor. Elk jaar worden er zo’n 170 baby’s met kinkhoest opgenomen in het ziekenhuis. (bron: RIVM)
Waarom?
Indien je hebt besloten je kindje te laten vaccineren volgens het Rijksvaccinatieschema, dan zal jouw kleintje bij ongeveer 8 weken oud zijn/haar eerste prik krijgen. Deze eerste 8 weken zijn echter kwetsbare weken, waarin een infectie met kinkhoest gevaarlijk kan zijn. Omdat we een pasgeboren baby geen prik kunnen en willen geven, zou de baby de eerste 8 weken onbeschermd zijn tegen kinkhoest. Het vaccineren van de zwangere vrouw biedt hierin een oplossing en zorgt ervoor dat de zwangere vrouw via de placenta antistoffen tegen kinkhoest doorgeeft aan de baby. Zo is de baby na de geboorte al deels beschermd tegen kinkhoest en zal besmetting met het virus minder ernstig verlopen. Indien er wordt gekozen voor de 22 weken prik kan dan de eerste vaccinatie in het Rijksvaccinatieschema worden overgeslagen en zal de eerste vaccinatie plaatsvinden bij drie maanden in plaats van twee maanden. Lees voor verdere informatie op 22wekenprik.nl of in de folder die je van ons hebt gekregen!
Erkenning
Zijn jij en jouw partner niet getrouwd en hebben jullie ook geen geregistreerd partnerschap, maar wil je wel graag dat het kind wordt erkend door jouw partner? Je kunt de erkenning van jouw ongeboren kind al tijdens de zwangerschap regelen. Lees hierover meer op RIVM 'erkenning kind’ en ‘ouderlijk gezag en voogdij’. Websites: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ouderlijk-gezag https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/erkenning-kind Let op: Gezamenlijk gezag door erkenning vanaf 1 januari 2023 Erkent u als ongehuwde of niet-geregistreerde partner een kind? Dan krijgt u automatisch het gezamenlijk gezag met de moeder. Er zijn uitzonderingen. Dit geldt vanaf 1 januari 2023.
Kraampakket aanvragen
Een kraampakket is een doos met medische- en verzorgingsartikelen die je nodig kunt hebben tijdens en na de bevalling. Plan je een thuisbevalling? Dan is het kraampakket zeker noodzakelijk. Maar ook als je een ziekenhuisbevalling wenst, raden we aan om dit pakket aan te vragen. Er zitten namelijk veel benodigdheden in voor de kraamperiode. Denk aan onderlegmatjes, matrasbeschermer, kraamverbanden, zoogkompressen, handalcohol, et cetera. Wij adviseren alle zwangeren om bij hun zorgverzekering een kraampakket aan te vragen. Het kraampakket wordt meestal vanuit de aanvullende verzekering vergoed, maar ook weleens vanuit de basisverzekering. Kijk bij jouw verzekering wat er vergoed wordt voordat je het pakket aanvraagt.
Klachten/zwangerschapskwaaltjes
Bandenpijn
Door de snel groeiende baarmoeder heb je mogelijk al wel eens last van zwangerschapskwaaltjes. Het meest voorkomend bij deze termijn is bandenpijn. Bandenpijn ontstaat vaak rond de 20 ste week en kan toenemen in de weken daarna. De banden waar de baarmoeder als het ware aan ‘ophangt’ worden door de snelle groei op rek gebracht. Vooral tijdens momenten waarop je in beweging komt (opstaan of gaan zitten, een stuk wandelen of draaien in bed) worden deze banden flink op rek gebracht. Dit kan voelen als een menstruatie-achtige pijn onder in de buik of als een scherpe, stekende pijn in de liesregio. Bandenpijn is onschuldig. Het is belangrijk om hierbij te weten dat bandenpijn geen pijn is die komt-en-gaat (zoals weeën) en het hoort weg te trekken met rust en/of warmte (douche, bad of kruik). Indien dit niet het geval is, zal het geen bandenpijn zijn en hoor je altijd te bellen!
Wat kun je er tegen doen? Bandenpijn is een natuurlijk fenomeen tijdens de zwangerschap, maar er zijn manieren om de klachten te verminderen. 1 Zorg voor een goede houding door de dag heen. Span je buikspieren in staande houding altijd lichtelijk aan. Dit doen niet-zwangeren standaard (dit houdt ons namelijk rechtop), maar zwangeren vergeten dit vaak en laten hun buik naar voren ‘hangen’. Dit brengt de banden verder op rek en brengt het lichaam uit balans, wat later in de zwangerschap ook voor bekkenklachten kan zorgen. Zorg dus dat als je opstaat, rechtop staat of loopt je de buikspieren lichtelijk hebt aangespannen en je dus de buik iets naar binnen trekt. 2 Zorg voor een actieve levensstijl of doe mee aan een zwangerschapscursus met lichamelijke training. In de zwangerschap is het belangrijk dat je je spieren goed blijft gebruiken. Ondanks dat je de rechte buikspieren niet mag trainen, mogen de schuine buikspieren en de rugspieren wel getraind worden. Sterkere spieren in je rug, buik en bekken zorgen voor een betere houding en een langer uithoudingsvermogen en dit vermindert klachten zoals bandenpijn. 3 Heb je last van de banden na een lange dag werken, lopen of actief zijn op een andere manier? Dan zijn rust en warmte vaak de oplossing. Een warme douche, bad of een kruik doen vaak wonderen. 4 Indien bovenstaande tips niet voldoende verbetering bieden kun je eventueel een zwangerschapsband of steunbroekje dragen op momenten dat je er het meeste last van hebt, zoals tijdens het werk of tijdens een wandeling.
Bekkenpijn
Bekkenpijn is een klacht die vaak pas ontstaat in het derde trimester, maar afhankelijk van hoe sterk jouw bekkenbodem vóór de zwangerschap was, hoe groot de baarmoeder groeit en het hoeveelste kindje je bij je draagt, kun je er nu al last van krijgen. Bovenstaande tips gelden eigenlijk ook voor bekkenpijn. Houding aanpassen en spierkracht trainen is heel belangrijk voor het voorkomen van bekkenklachten tijdens de zwangerschap. Het zwangerschapshormoon heeft namelijk een verzwakkend effect op de banden en ligamenten die jouw organen ondersteunen en je rechtop houden. Dit is een natuurlijk proces dat ervoor zorgt dat jouw bekken uiteindelijk toegankelijk is voor het kindje dat er doorheen moet passeren. Wanneer het bekken echter al een zwakke plek was, kunnen er klachten ontstaan. Tips tegen bekkenpijn zijn: 1 Houding. Zorg voor een stabiele houding waarin de buikspieren lichtelijk zijn aangespannen, je rug recht is en goed op beide benen staat. Voorkom houdingen waarin je door één heup zakt (bij langdurig staan bijvoorbeeld) of waarin je je benen kruist (bijvoorbeeld als je zit met een been over het andere). Houdt in zittende houding beide voeten op de grond en je rug recht. Voorkom een holle rug ook weer door de buik aan te spannen. 2 Bekkenfysiotherapie. Zijn de klachten al vrij hevig of al erg vroeg aanwezig en ben je in de mogelijkheid om bij een bekkenfysiotherapeut langs te gaan, dan zullen wij dit altijd adviseren. Ook als de klachten nog mild zijn, maar je graag wilt voorkomen dat het erger wordt, is het altijd verstandig om de bekkenfysiotherapeut eens met je te laten meekijken! Voorkomen is altijd beter dan genezen. Daarnaast kunnen bekkenklachten verschillende oorzaken hebben, een te gespannen en een te zwakke bekkenbodem vereisen beiden hele andere behandeling. Het is aan een proffesional om dit te beoordelen en een passend advies te geven. 3 Krachttraining. Als je merkt dat de spieren in je bovenlichaam en je bekken wat zwak zijn, kun je de spierkracht gaan trainen. Dit hoeft niet per se in een zwangerschapscursus of in een sportschool. Op YouTube of op Instagram en Facebook zijn talloze video’s te vinden met lichte maar effectieve zwangerschapsoefeningen die je thuis voor de televisie kunt doen. (Bekkenbodemfysiotherapie blijft ook hierin de beste manier om de juiste behandeling in te zetten.) 4 Ontspanningsoefeningen. De bekkenbodemspieren horen sterk te zijn, maar horen vooral ook goed te kunnen ontspannen. Veel vrouwen weten niet goed hoe ze bekkenbodemspieren tot rust kunnen brengen. Online zijn betrouwbare bronnen te vinden met ontspanningsoefeningen voor je bekkenbodem. Zwangerschapsyoga kan hier ook bij helpen. (Bekkenbodemfysiotherapie blijft ook hierin de beste manier om de juiste behandeling in te zetten.) 5 Het aanpassen of minderen van werkzaamheden. Merk je dat met bovenstaande tips de klachten niet verbeteren of juist enkel verergeren en wordt het bijna onmogelijk om te werken zonder dat je thuis komt met enorme pijn? Dan is het misschien tijd om eens met de arbo-arts om de tafel te gaan om te kijken of een aanpassing op het werk mogelijk is of om te minderen in uren.