Stille ondervoeding, wat is dat?

Jonge baby's zijn gevoelig voor uitdroging en ondervoeding. Wist je dat kinderen onder de twee jaar binnen 24 uur kunnen uitdrogen? Dat gaat soms erg ongemerkt, net als ondervoeding. Ondervoeding en uitdroging gaan vaak hand in hand, en dat kan erg gevaarlijk zijn.

Ondervoeding en uitdroging kunnen onder andere worden veroorzaakt door stille ondervoeding. Daarvan is sprake als een baby systematisch en ongemerkt te weinig melk binnenkrijgt, meestal via de borst. Je kunt bij borstvoeding immers niet zien hoeveel melk je baby uiteindelijk heeft gedronken. Daardoor krijgt een baby minder energie en gaat hij hierdoor nóg minder drinken (drinken kost een baby immers ook veel energie). Daarom kan een uitgedroogde baby gewoon rustig lijken. Het kan juist ook zo zijn dat een baby onrustig is en veel huilt.

Uitdroging bij baby herkennen

Stille ondervoeding is meestal het resultaat van fouten bij het bereiden van kunstvoeding, het niet genoeg drinken van kunstvoeding, het onjuist (of niet genoeg) aanleggen tijdens borstvoeding of een probleem met de melkproductie bij de moeder. Dat leidt tot gewichtsverlies, onvoldoende groei en in het ergste geval tot uitdroging. Vaak gaat dit onopgemerkt aan je voorbij omdat veel baby's gewoon tevreden lijken.

Symptomen van ondervoeding en uitdroging zijn:

• Sufheid en lusteloosheid
• Onophoudelijk huilen
• Slecht drinken
• Koorts
• Weinig of geen natte luiers
• Snelle ademhaling en hartslag
• Koude armen en benen
• Diepliggende ogen
• Een huidplooitje dat blijft staan als je het optilt
• Een ingevallen fontanel

Stille ondervoeding voorkomen

Zeker in de eerste twee dagen na de geboorte is een baby kwetsbaar en is het risico op ondervoeding en uitdroging groter. Daarom is het belangrijk om, bij borstvoeding, de baby na de bevalling binnen een uur aan de borst te leggen. In de eerste twee of drie dagen erna kan je je baby zo vaak aanleggen als je wilt: minimaal 8 keer, zonder maximum. Daarna ga je over op borstvoeding op verzoek. Ook is het beter je baby de eerste maanden geen fopspeen te geven.

De beste manier om te weten of je baby écht goed aan het drinken is aan de borst, is om zorgvuldig te luisteren. Als duidelijke hoorbaar is dat je baby (na je toeschietreflex) flinke slokken aan het drinken is, gaat het goed. Gebeurt dat bij alle borstvoedingen niet, dan is dat een reden om aan de bel te trekken. Blijf ook letten op de eerdergenoemde symptomen voor uitdroging en ondervoeding.

Volgens de NCJ-richtlijnen spreken we van uitdroging als een pasgeborene een gewichtsverlies heeft van onder de -2,5 standaarddeviatiescore (SDS) op de curve voor gewichtsverlies bij borstgevoede kinderen. Bij oudere baby’s is er sprake van ondervoeding als de gewicht-naar-lengte curve zich onder de -2 SDS op de groeicurve bevindt.

Bij flesvoeding is het een kwestie van goed observeren of je baby genoeg drinkt. Een baby van 0-3 maanden drinkt (volgens richtlijnen) 150 ml per kg lichaamsgewicht, voor kinderen van 4-6 maanden is dit 130 ml per kg, voor kinderen van 7-9 maanden is dit 120 ml per kg voor kinderen van 10-12 maanden 110 ml per kg. Als je baby geen tekenen van uitdroging vertoont hoef je je geen zorgen te maken.