Werkomstandigheden tijdens je zwangerschap, wat verandert er?

Nadat je op je werk gemeld hebt dat je zwanger bent, is je werkgever verantwoordelijk voor goede voorlichting over jouw werk tijdens je zwangerschap. Je werkgever heeft een zorgplicht. Dat betekent dat hij ervoor moet zorgen dat jouw werk zo georganiseerd is, dat het geen schadelijke gevolgen heeft voor je kind of voor jouzelf. Dat betekent dat er waarschijnlijk zaken zullen veranderen, zoals hoelang je pauze mag nemen en hoeveel fysieke inspanning je mag leveren.

Aanpassing werk bij zwangerschap

Je werkgever moet zo goed mogelijk rekening houden met jouw persoonlijke omstandigheden tijdens en na de zwangerschap. Dit geldt ook voor de periode dat je borstvoeding geeft. Ten eerste mag je 4 weken vóór en 6 weken na de bevalling niet werken. Voor de overige periode tijdens de zwangerschap en tot 6 maanden na de zwangerschap kun je bij je werkgever een verzoek doen voor aangepaste werktijden. Ga hierover in gesprek met je werkgever. Je hebt recht op de volgende aanpassingen:

• Je mag 4 weken vóór en 6 weken na de bevalling niet werken;
• regelmatige werktijden en rusttijden;
• maximaal 10 uur arbeid per dienst, gemiddeld 50 uur per week in elke periode van 4 aaneengesloten weken en gemiddeld 45 uur per week in elke periode van 16 aaneengesloten weken;
• extra pauzes (1/8 van de arbeidstijd) die je mag nemen in een geschikte, afsluitbare ruimte met een bed of rustbank;
• in principe geen nachtdiensten;
• tijdens de zwangerschap: tijd voor zwangerschapsonderzoek tijdens werktijd, waarbij het loon wordt doorbetaald.

Borstvoeding en kolven op het werk

Gedurende de eerste 9 levensmaanden van je kind mag je je werk onderbreken voor borstvoeding of afkolven. Je mag maximaal een kwart van je werktijd daarvoor gebruiken. Bijvoorbeeld als je 8 uur per dag werkt, mag je 2 uur kolven. Je overlegt met je werkgever wanneer je tijdens je werk kolft. Je werkgever moet voor het kolven een aparte af te sluiten ruimte hebben. Je werkgever moet je doorbetalen tijdens de uren dat je kolft en hij moet er rekening mee houden, bijvoorbeeld bij het bepalen van de hoogte van targets. Lees meer over kolven en borstvoeding op het werk op Arboportaal.nl

Zwangerschapsonderzoeken onder werktijd

Je hebt het recht om onder werktijd naar zwangerschapscontroles te gaan. Je krijgt je loon doorbetaald tijdens de duur van het zwangerschapsonderzoek en de reistijd.

Zwanger en nachtdiensten

Je bent tijdens je zwangerschap en tot 6 maanden na je bevalling niet verplicht om nachtdiensten te werken. Tenzij de werkgever kan aantonen dat deze vrijstelling simpelweg niet van hem gevraagd kan worden. Volgens de Arbeidstijdenwet is er sprake van een nachtdienst als er meer dan één uur wordt gewerkt tussen 0.00 uur ’s nachts en 6.00 ’s ochtends.

Fysieke belasting tijdens de zwangerschap

Zolang je zwanger bent en tot 6 maanden na de bevalling is het belangrijk om belasting op je lichaam tijdens het werk zoveel mogelijk te beperken. Ook zolang je borstvoeding geeft is dit belangrijk. Lees hier meer over fysieke belasting en zwangerschap.

Risico’s op het werk tijdens de zwangerschap

In de eerste 3 maanden van de zwangerschap is een ongeboren kind kwetsbaar. De kans op een aangeboren afwijking is dan het grootst. De schadelijke effecten van straling gevaarlijke stoffen en infecties (virussen, bacteriën en parasieten) zijn vooral een risico in deze periode. Maar ook in de maanden daarna kan jouw gezondheid en die van het kind gevaar lopen door situaties op het werk. Dat geldt voor bijvoorbeeld lawaai, fysiek belastend werk (tillen), stress of trillingen. Pas daarom tijdens de hele zwangerschap op voor risico’s op het werk.

Gevaarlijke stoffen

Je werkgever moet zorgen voor een veilige en gezonde werkplek. Werk je bijvoorbeeld in de schoonmaak, metaal, chemie, metaalindustrie, in de agrarische sector, of als schilder, verpleegkundige, apothekersassistente of kapster, let er dan op dat je niet in aanraking komt met schadelijke stoffen. Dit geldt nu je zwanger bent, maar ook als je straks borstvoeding geeft.

Dit artikel is geschreven in samenwerking met het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid