Voeding
Tijdens de zwangerschap mag je heel veel producten gewoon eten. Wel is het goed om te letten op gezonde en gevarieerde voeding, zodat je kindje alle vitaminen en voedingsstoffen binnenkrijgt om zich goed te ontwikkelen en te groeien. Hierbij is het niet nodig om voor twee personen te eten. Eet wat je altijd deed. Wel zien we vaak dat zwangere minder goed grotere maaltijden kunnen eten en hierdoor vaker op de dag kleinere maaltijden eten. Dit wordt veroorzaakt door de groei van de baarmoeder waardoor o.a. de maag wat in de verdrukking komt. Hierdoor wordt de maaginhoud kleiner. Echter is de voedingsbehoefte nog wel hetzelfde, waardoor het kan voorkomen dat je sneller vol zit, maar ook eerder weer trek hebt.
Een aantal producten kun je beter mijden in de zwangerschap. Ter preventie van de bacterie toxoplasmose is het belangrijk vlees goed te doorbakken en geen rauw vlees te eten zoals Filet American of biefstuk. Daarbij is het goed om groente en fruit goed te wassen voor je het gaat eten om mogelijke bacteriën die hierop zitten weg te spoelen. Omtrent de kazen mag je heel veel wel, mozzarella en brie mag je gewoon eten. Enkel de kazen met niet gepasteuriseerde melk worden afgeraden (au lait cru). Dit zal altijd op de verpakking vermeld staan. Het voedingscentrum heeft een app ontwikkeld over voeding tijdens de zwangerschap, namelijk ZwangerHap. Deze gratis app geeft aan welke producten je wel, niet of beperkt mag tijdens de zwangerschap. Hierbij is er de optie zelf een product in te voeren waarna je het antwoord krijgt of je het mag eten ja of nee.
Bewegen
Het is belangrijk om tijdens de zwangerschap in beweging te blijven. In beweging blijven zorgt ervoor dat je in conditie blijft. Dit heeft een positief effect op de beleving van de laatste zwangerschapsweken, geeft een groter uithoudingsvermogen tijdens de bevalling en leidt tot een sneller herstel. Het advies is om elke dag 30 minuten te bewegen. Dit kun je doen op de manier die voor jou prettig is. Voor de een is dat een rondje lopen of fietsen, voor de ander is sporten of zwemmen juist fijn. Sporten mag op het niveau wat je voor de zwangerschap ook deed. Het tijdelijk verhogen van de hartslag of even buiten adem zijn, kan geen kwaad voor de baby. Door de zwangerschap kun je wel sneller lichamelijke klachten krijgen, waardoor je soms een stapje terug moet doen. Belangrijkste is om te luisteren naar wat je lichaam aankan en wat goed voelt. We werken samen met Jip Regtop fysiotherapie. Zij hebben een speciaal bewegingsprogramma opgesteld voor vrouwen tijdens de zwangerschap die gefocused is op met name krachttraining. Op deze website kan je meer informatie hierover vinden https://fysiojipregtop.nl/2020/06/11/zwangerfit/
Aankomen in de zwangerschap
Een onderwerp waar veel vrouwen onzeker van worden en waarover vaak de vraag wordt gesteld; wat is nu normaal? Aankomen tijdens de zwangerschap is het gevolg van de groei van de baby, ontwikkeling van de placenta, het vruchtwater en het extra vocht en bloed wat je lichaam aanmaakt voor de zwangerschap. Hoeveel je aankomt in de zwangerschap is heel erg persoonlijk en eigenlijk kun je zwangeren hierin niet vergelijken. Indien je een BMI hebt tot 24,9kg/m2 is de gemiddelde gewichtstoename tussen de 11-18 kg. Indien je op een hoger BMI (>25kg/m2 ) start is de gemiddelde gewichtstoename iets lager, namelijk tussen de 5-12kg. Belangrijk is om gezond te blijven eten en niet bewust af te vallen. Bewust afvallen kan namelijk schadelijk zijn voor de baby.
Klachten eerste trimester
Hieronder staan een aantal veel voorkomende klachten die in het eerste trimester kunnen optreden. Niet iedereen heeft dezelfde klachten of hetzelfde verloop van de klachten. Bij twijfel of andere klachten, neem dan altijd contact met ons op.
Misselijkheid
Misselijkheid aan het begin van de zwangerschap wordt als een van de meest voorkomende klachten in het eerste trimester gezien. Ruim 80% van de zwangeren heeft hier in enige mate last van. Door de zwangerschap gebeurt er een hoop in de hormoonhuishouding. Deze plotselinge verandering en de snelle stijging van het HCG en oestrogenen, beide zwangerschapshormonen, kunnen misselijkheid veroorzaken. De misselijkheid begint vaak rond 6 weken en de misselijkheid is het sterkst aanwezig rond 8-9 weken zwangerschap. De meeste zwangeren voelen zich rond 16 weken weer een stuk beter. Misselijkheid kan leiden tot braken wat kan variëren tot alleen in de ochtend tot niks binnen kunnen houden. Bij braken is uitdrogen een gevaar. Indien je weinig vocht binnen kunt houden, blijft afvallen of donkere urine krijgt, neem dan altijd contact op met je verloskundige. Misselijkheid kun je beperken door voor het opstaan al wat lichts te eten zoals een beschuitje of kaakje. Daarbij heeft gember een positief effect op het verminderen van de misselijkheid. Dit kan met (verse) gember thee, gemberkoekjes of gembertabletten. Verder is het belangrijk frequenter kleinere en lichte maaltijden te eten, zodat je maag nooit leeg is. Voedingsmiddelen die je beter kunt mijden zijn vet voedsel en sterk gekruid voedsel. Mochten deze tips niet werken tegen de misselijkheid of het braken bel ons dan voor advies. Soms kunnen we medicatie voorschrijven om de misselijkheid te verminderen.
Vermoeidheid
Vermoeidheid is naast misselijkheid ook een veel voorkomende klacht, wat voor vrouwen als heel vervelend en frustrerend ervaren wordt. Vaak is sprake van extreme onbegrepen vermoeidheid en sta je niet uitgerust op. Bijna elke zwangere heeft hier last van. De vermoeidheid wordt veroorzaakt door de veranderende hormoonhuishouding en voornamelijk door de stijging van het hormoon progesteron. Dit hormoon zorgt ervoor dat de werking van spieren en organen verminderd en in een soort tijdelijke slaapstand worden gezet. Daarbij kost de aanleg en ontwikkeling van de bevruchte eicel tot foetus jouw lichaam veel energie. Ondanks dat de vermoeidheid verklaarbaar is en je lichaam die energie dus nodig heeft voor de baby kan het je dagelijks leven en stemming wel flink beïnvloeden. Een aantal tips om met de vermoeidheid om te gaan: probeer voldoende te blijven drinken (1,5-2 liter/dag) en probeer gezond en regelmatig te blijven eten. Ook als je moe bent om eten te maken of boodschappen te doen. Zorg daarbij voor minimaal een half uur beweging per dag en plan rustmomenten in om bij te komen of een uurtje te slapen. Probeer de vermoeidheid voor nu even te accepteren en de lat voor jezelf niet te hoog te leggen. Soms kunnen multivitamine voor de zwangerschap ook net wat extra energie geven. Vaak zie je dat de vermoeidheid in het tweede trimester minder wordt en je weer wat meer energie krijgt.
Obstipatie
Zoals ook bij vermoeidheid beschreven staat, zorgt de toename van progesteron voor een verminderde werking van spieren en organen. De darmen werken minder snel, waardoor meer vocht uit de ontlasting geresorbeerd wordt. Hierdoor wordt de ontlasting harder en kan obstipatie ontstaan. Een veel voorkomende klacht, welke van begin tot eind van de zwangerschap kan ontstaan. Bij obstipatie is het belangrijk vezelrijk te eten met rauwe groente, fruit, roggenbrood en voldoende vochtinname. Een half uur bewegen per dag wordt aangeraden, omdat bewegen de darmfunctie weer stimuleert. Daarbij kan warm water met citroen op een lege maag soms helpen of een eetlepel olijfolie door een smoothie. Indien bovenstaande tips niet werken mag bepaalde medicatie ook gebruikt worden. Psylliumvezels, lactulose, macrogol en magnesiumoxide kunnen veilig gebruikt worden in de zwangerschap en kunnen bij de drogisterij zonder recept gekocht worden.
Bandenpijn
Door de zwangerschap en de groei van de baby gaat ook de baarmoeder groeien. De baarmoeder ‘hangt’ aan banden en spieren in je buik. Door de groei van de baarmoeder komt er spanning en rek op deze banden en spieren te staan wat kan leiden tot bandenpijn. Vaak wordt deze pijn gekenmerkt door een scherpe of stekende pijn in de liezen of zijkanten van je buik. Deze pijn kan soms doorstralen naar de bovenbenen, liezen of je rug en verdwijnt over het algemeen weer als je even rust neemt. Ondanks dat het een vervelend gevoel is, kan het geen kwaad voor de baby. Bandenpijn speelt vaak op bij een plotselinge beweging. Om bandenpijn te beperken kan het helpen plotselinge bewegingen te beperken en te letten op je houding met tillen en opstaan. Daarbij kan warmte, als een warme kruik of een douche, helpen de klachten te verminderen.
Stemmingswisselingen
Tijdens de zwangerschap kom je vaak in een emotionele achtbaan terecht. Je hebt geen controle meer over je eigen emoties. Van heel blij naar in tranen uitbarsten of een plotselinge woede uitbarsting waar je zelf ook van schrikt. De zwangerschapshormonen spelen hierin een grote rol. Deze zorgen ervoor dat je emoties versterkt worden en plotseling kunnen omslaan. In de zwangerschap krijg je te maken met nieuwe emoties richting het ouderschap. Ben ik een goede ouder, kan ik voor een kindje zorgen, groeit de baby goed en hoe gaat de nieuwe gezinssituatie eruit zien. Daarbij is je lichaam en psyche zich aan het voorbereiden op een grote verandering wat energie kost en onzekerheid met zich mee brengt. Deze onzekerheid en zorgen kunnen leiden tot stemmingswisselingen. Geen reden tot paniek, veel vrouwen hebben hier last van. Probeer rust in te plannen voor jezelf en zorgen en onzekerheden bespreekbaar te maken. Soms kunnen negatieve gedachten de overhand nemen, neem in dat geval contact op met je verloskundige.
Mocht je naar aanleiding van de bovenstaande informatie vragen hebben, neem dan contact met ons op of stel je vragen tijdens de volgende afspraak op de praktijk.
Liefs, Team LIV-verloskundigen