Navelstrengbloed doneren, waarom?

In het navelstrengbloed zitten bloedvormende stamcellen, die de basis zijn om cellen voor het menselijk bloed te vormen en afweersystemen te vormen. Dit bloed wordt standaard na de bevalling weggegooid samen met de placenta, maar je kunt je wel voorstellen dat door de functies van het navelstrengbloed dit ook nog na de bevalling waardevol kan zijn voor iemand anders dan je baby. Zo kunnen de stamcellen uit navelstrengbloed worden gebruikt voor stamceltransplantaties voor mensen met bijvoorbeeld kanker.

Wat gebeurt er met het navelstrengbloed?

Als je ervoor kiest het navelstrengbloed na de bevalling te doneren, dan worden de stamcellen hieruit opgeslagen in een wereldwijd bestand. Uit dit bestand kunnen de cellen dan wereldwijd worden gebruikt voor een behandeling van een patiënt die dat nodig heeft. Bijvoorbeeld voor iemand met leukemie: daarbij vindt er geen bloedvorming meer plaats in de cellen in het beenmerg, waardoor ze afsterven. Je kunt de stamcellen ook laten opslaan in een privébank, maar daar zitten kosten aan verbonden.

Hoe gaat het doneren van navelstrengbloed in zijn werk?

Het opvangen van stamcellen uit het navelstrengbloed is iets wat gemakkelijk gedaan kan worden. Het vindt direct na de geboorte plaats door met een naald uit de navelstreng wat bloed te halen, wat vervolgens wordt ingevroren en opgeslagen. Voor de pas bevallen vrouw zorgt het dus niet voor extra last. Er is enkel één extra persoon in de ruimte aanwezig die het navelstrengbloed zal afnemen die hiervoor is getraind.

Als er sprake is van een complicatie bij de moeder of de baby, dan kan de donatie wellicht niet doorgaan. Het is aan de verloskundige of gynaecoloog om te zeggen of de donatie wel of niet plaats kan vinden, afhankelijk van hoe de bevalling is verlopen. Het doneren van navelstrengbloed kan alleen plaatsvinden in een geboortecentrum of ziekenhuis, nooit tijdens een thuisbevalling. Het proces is geheel pijnloos en zonder risico’s voor de moeder of baby.

Waar kan ik navelstrengbloed doneren?

De plaatsen waar je na de bevalling navelstrengbloed kunt doneren in Nederland zijn niet onbeperkt. Niet in ieder ziekenhuis heb je dus de optie. Er zijn een paar instellingen in Amsterdam, Delft en Bergen op Zoom waar dit wel kan, deze zorginstelling moet dan samenwerken met Sanquin. De optie om te doneren wordt dan tijdens een zwangerschapscontrole voorgelegd: je kunt jezelf dus niet zomaar aanmelden om te doneren. Je geeft dan voorafgaand aan de bevalling toestemming voor de donatie.

Waarom kan ik mezelf niet overal aanmelden?

Het klinkt misschien raar dat niet iedereen zich zomaar mag ‘aanmelden’ om navelstrengbloed het doneren, je kunt er toch immers mensen mee helpen? Dat is omdat het opslaan van navelstrengbloed geld kost, waarom het controleerbaar moet blijven hoeveel mensen bloed doneren. Voor jou als donateur is het natuurlijk geheel kosteloos.

Privéopslag van navelstrengbloed

Je kunt er ook voor kiezen het navelstrengbloed privé op te slaan: daar zitten wel kosten aan verbonden. Je weet dan precies waar je navelstrengbloed is en wat ermee gebeurt. Je kunt de stamcellen ook zelf weer gebruiken als je eigen kind een keer ziek wordt en de stamcellen nodig heeft. Dat kost tussen de 800 en 2000 euro voor een opslag van 25 jaar. Over het privé opslaan van stamcellen zijn echter wel kritische tegengeluiden te vinden. Zo zouden deze stamcelbanken valse hoop geven op genezing van ziektes waarvoor eigenlijk nog geen behandeling staat.

Navelstreng laten uitkloppen

Het doneren van stamcelbloed is een erg mooi gebaar en erg waardevol voor zieke mensen. Toch zit er volgens velen een nadeel aan vast, namelijk dat je baby de laatste beetjes bloed van de placenta via de navelstreng niet meer ontvangt, dat bloed wordt namelijk gelijk gedoneerd en de navelstreng gelijk afgekneld. Daardoor krijgt je baby deze laatste stamcellen (en extra ijzer en zuurstof) niet meer in zijn lijfje. Er wordt gezegd dat een baby bij de geboorte 70% van zijn bloed heeft, en dan de resterende 30% nog via de navelstreng moet worden meegegeven. Dat tekort na een navelstrengbloeddonatie wordt echter wel snel weer aangevuld, maar het is voor te stellen dat dit een reden kan zijn voor sommige ouders om af te zien van zo’n donatie.

Als je wilt dat je baby deze laatste stamcellen via het navelstrengbloed krijgt, moet je aangeven dat je de navelstreng wilt laten uitkloppen. Anders wordt hij alsnog (bijna) gelijk doorgeknipt en afgekneld en krijgt je baby ook het laatste bloed niet binnen. Met het laten uitkloppen van de navelstreng wacht je een aantal minuten na de geboorte met het doorknippen en blijft de navelstreng dus verbonden met de placenta. Als er dan geen bloed meer stroomt door de navelstreng, wordt deze alsnog doorgeknipt. Je kunt er ook voor kiezen de navelstreng helemaal niet door te knippen: een lotusbevalling.

Zou jij overwegen het navelstrengbloed te doneren?