Een zwangerschap kan ook stressvol zijn, ook al ben je erg blij. Ofwel, ook positieve levensgebeurtenissen kunnen spanning veroorzaken. Het is belangrijk jezelf af en toe terug te trekken en nieuwe informatie en gevoelens te laten bezinken. Vanuit die ontspanning kun je aanvoelen waar je behoefte aan hebt en keuzes maken die bij jou passen. In dit artikel wordt kort ingegaan op de begrippen stress, spanning en ontspanning. Hoe helpt ontspanning bij de bevalling? En waarom is bewust kunnen ontspannen waardevol?

Stress

Af en toe een piek in je stressniveau is niet schadelijk, erg functioneel en heel menselijk. Het lichaam past zich aan om te kunnen presteren en komt daarna weer tot rust. Maar soms gebeurt er teveel, waardoor terugveren naar ontspanning niet meer lukt. Langdurig onder een lage vorm van spanning leven is niet gezond. In onze huidige samenleving worden er steeds meer eisen aan ons gesteld en dingen van ons verwacht. Maar wat voor de een stressvol is, ervaart de ander slechts als een licht ongemak. Dit hangt o.a. af van je eigen perceptie. Daarnaast spelen ook genetische aanleg, je persoonlijkheid, je sociale omgeving en inkomen een rol.

Wanneer het je niet lukt om eisen en mogelijkheden op elkaar af te stemmen, leef je onder teveel stress. Je kunt soms niet voldoen aan de verwachtingen vanuit je sociale omgeving, maar heel vaak stellen we ook aan onszelf hoge eisen. De innerlijke balans is verstoord. Je krijgt allerlei pijntjes. Gedragsmatig verander je ook. Je stopt bijvoorbeeld met sporten of werken of je gaat ongezonder eten of drinken.

Spanning versus ontspanning

Het lichaam in een toestand van actie is alert en klaar om te bewegen. Het heeft een snellere en hogere ademhaling, hogere hartslag, er gaat meer bloed naar de spieren, longen en hart. Er is sprake van een hogere spierspanning. Een lichaam in een toestand van rust is loom kalm. De ademhaling is rustig, gelijkmatig. De hartslag is lager. Er gaat meer bloed naar de organen en minder naar de spieren. Hierdoor zijn de spieren meer ontspannen. Ontspanning heeft niet alleen fysieke effecten. Enkele mentale aspecten van spanningsvermindering zijn bijvoorbeeld het verschuiven van de aandacht; je voelt minder de behoefte in actie of beweging te komen. Je hoofd wordt leger, je bent minder afgeleid.

In het artikel Ontspannen, ja graag! lees je meer over de effecten van ontspanning.

De bevalling

Een bevalling is ook een super (spannende) prestatie! Je lichaam moet presteren en maakt zich helemaal vanzelf klaar voor de start. Na negen maanden afwachten, komt nu het moment van de geboorte. Door een samenspel van hormonen neemt je lichaam het over en begint het op bepaald moment. Spannend natuurlijk! Sommige vrouwen ervaren bevallen als negatief, anderen zijn positief, ondanks de pijn. Een tweede of derde bevalling kan ook weer heel anders zijn.

Een bevalling kent net als het leven zelf momenten van spanning en ontspanning. Na een pijnlijke wee komt er weer een momentje van rust. Geniet van die momentjes van, voel hoe je nu even helemaal geen pijn hebt. Neem die rust. Blijf in het moment. Het is de kunst om je over te geven aan wat er in het moment gebeurt in je lichaam en te blijven vertrouwen op jezelf. Natuurlijk is de steun van je partner en van je verloskundige of gynaecoloog onontbeerlijk, en dit komt doordat zij je geruststellen.

Geruststelling werkt pijnstillend. Je kunt ook leren jezelf gerust te stellen. Ben je te gespannen, dan kan dit je belemmeren. Je komt in een toestand van angst. Ben je te ontspannen, te loom, dan komt de bevalling mogelijk ook niet goed op gang.

Hoewel iedere bevalling natuurlijk op zich staat en nooit helemaal te voorspellen is, is het wel zo dat hoe beter je kunt ontspannen en hoe minder angstig je bent, hoe beter pijn te dragen is. Pijn van een bevalling, maar ook ongemak van gebroken nachten of rugpijn.

Bewust ontspannen

Om weer in balans te raken is bewust kunnen ontspannen erg waardevol. Bewust ontspannen bevordert het zelf herstellend vermogen van ons lichaam, waardoor de kwaliteit van leven toeneemt. Door adem en ontspanningstherapie kun je disfunctionele spanning en je reacties daarop beter waarnemen. Je vergroot je zelfredzaamheid doordat je leert vroege signalen van oplopende spanning te herkennen. Hierdoor kom je eerder in actie; soms kun je dingen zelf oplossen en soms schakel je daarbij andere mensen in.

Een actie kan ook zijn het boeken van bijvoorbeeld een kookcursus voor jezelf, omdat je behoefte hebt om nieuwe mensen te leren kennen. Of je maakt eindelijk eens een afspraak bij de huisarts. Je zorgt beter voor jezelf doordat je goed aanvoelt wat je werkelijk nodig hebt.